Vasıf Öngören - Asiye Nasıl Kurtulur ?

ASİYE NASIL KURTULUR ?

‘’Asiye de oruspu oldu . Hatta daha da ileri gittti yeni Asiye’ler yaratmak için randevu evi açtı . Sokağa düşmüş küçük çocukları besleyip randevu evinde çalıştırmaya başladı .

Sistemin yarattığı çarka direnemedi , sistemi yürüten kişi oldu .

Asiye masum değildir artık . Tarihi devam ettirmiştir ’’ dediğinizi duyar gibiyim .

Kücüçük çocuk , kozasından sıyrılmaya çalışan yeni yetme bir kız Asiye .

Serpildiği yaşta annesi tarafından terkedilmektedir .

Annesi Zehra .

Bilindik , kolay dile getirilen adıyla hayat kadını .

Kocası ölünce yaşamın ağır koşullarına direnemeyip kendini ataerkil toplumun müslüman evli kocalarının koynuna atıverir .

O ahlaki çöküşü yaşayan toplumda yeniden doğrulmak ne mümkün .

Zehra bataklığa direnemeyecek , artık etrafında bulabileceği ilk kişiyi de bu bataklığa çekecektir .

Yani çocuk Asiye’yi .

Asiye ...

Annesi terkedince okuduğu  okulun müdüresinin yardımlarıyla ayakta kalmaya çalışır ona tutunur .

Müdüre hanımın kefil olmasıyla tanıştırdığı bir çocukla onu nişanlandırmaya çalışır . Kurtuluş yolu arar onun için okul müdüresi .

Nişan gecesi ...

Asiye uzun zamandır yalnız ama nişanında da Zehra’nın kaderi onun kaderinin yansıması olacaktır .

Nişana bir çok kişi davetli .

Vakti zamanında para karşılığında Zehra’nın koynunda sabahlayan bir erkek de nişanda yerini almıştır . Damadın babasının dostudur .

Nişanda yan yana saf almışlar .

Asiye ve damat içeri gelirler , herkesi selamlayarak çalınan müziğe eşlik ederek raksederler . Nişana gelmiş dost , Zehra’nın koynunda sabahlayan bu erkek Asiye’yi bir yerden tanıdığını düşünür . 

Kendine sorduğu bu sorular ta ki Asiye ile damat el öpme faslına geçene dek sürer .

O an daha yakından gördüğü Asiye’yi kesinlikle tereddüt etmeden tanıdığını hatırlar ve dostunun kulağına eğilip içindeki zehri ona akıtır . 

Bunun annesi or...pu’dur  ...

Damadın babası çıldırmıştır .

Öfkelenmiş , namusunun kirlendiğini , onurunun zedelendiğini düşünmektedir .

İçinde zehir taşıyan bu dost onu sakinleştirmeye çalışır . Önerilerde bulunur ona .

Namusunu koruyacak dostunun .

‘Elalemin içinde kızı kovarsak , çamur bize bulaşır , elalem sonra ne der ‘ düşün der damadın babasına .

Asiye tanıştığı ilk erkekten böylece ayrılmış olacaktır .

Müdüre hanımla da arası açılmıştır .

Okullar kapanmış müdüre hanım memleketine dönmüştür .

Asiye sokaklarda çaresiz , girdiği işlerde tutunamamıştır .

Aç sefil dolanmaktadır bu kötü yazgısının mahallelerinde .

Daha fazla dayanamayıp müdüre hanımın evine gidecektir .

Karnını doyurabileceği tek yerin orası olacağını düşünmektedir .

Utana sıkıla kapıyı çaldı Asiye .

Kapı açıldı . 

Karşısında bir erkek . Aç , susuz , çocuk asiye müdüre hanımı sordu .

Kapıyı açan Müdüre hanımın yeğeni ...

Asiye’yi sevecek , ona sevgi beslediğini düşünecek .

Tanışırlar , Asiyeyle sıcak bir arkadaşlık kuracaklar , sevgili olacaklar .

Yeğen ona bir iş bulacak .

Müdüre hanım gelene dek beraber kalacaklardır evde .

İşçi Asiye ...

Fabrika’da haksızlıklara karşı çıkan Asiye , ustabaşı (kapitalistin fabrikadaki gözü) tarafından gözetim altındadır .

Taciz edilecek , rahatsızlık yaşayacaktır .

Canına tak etmiştir .

Fabrika Müdürüne çıkacak ona anlatacaktır .

Fabrika Müdürü .

Amcasının yaşının ilerlemesinden dolayı vekaleten fabrikada müdürlük yapmaktadır .

Naif biridir , haksızlığa refleksleri gelişkindir .

Asiye’ye kulak kesilecektir .

Kararı vermiştir .

Ustabaşının işine son verilsin .

Amca’da oradadır , ziyarete gelmiştir .

Asiye alınan karara sevinip dışarı çıktığında  , amca yeğenini azarlayıp fabrikanın böyle işleyemeyeceğini söyler .

Asiye gibi vasıfsız işçiler yığınla hazır kapıda duruyor ama ustabaşı yanlış da yapmışsa onun gibilerini bulmak zordur .

Hem ‘Asiye kuyruk sallamıştır ‘ belkide nereden bilebiliriz .

Tek düşüneceğin şey fabrikanın büyümesi olacak .

Asiye işten çıkarılsın .

Hem olay böylece hallolacaktır .’diyecektir

Asiye yine tutunamamış , haksızlığa karşı çıkmanın karşılığını almıştır .

Asiye’nin aşığı , sevdalısı yeğen kaç gündür eve gelmemektedir .

Asiye yine yalnız olduğunu hiissedecektir .

Bir gece ansızın kapı çalındı .

Yeğen gelmiştir .

Ama yalnız değildir . Yalnız olmadığını bilmemektedir .

Müdüre hanım ve yeğenin eşi onu takip etmişlerdir .

Asiye yine aşşağılanacak , yine gururuyla bir başına kalacaktır .

‘Onun evli olduğunu bilmiyordum yemin billah Müdüre hanım ‘ affedin beni , diyip evi terkedip gidecektir .

Yine yorgun argın sokakları arşınlayacak çocuk Asiye , yine sefil bitap düşecek aşşağılık şehrin sokaklarında ...

İş bulmakta zorlanacak , bulduğu işlerde hep ağzı sulanan erkeklerin baskısıyla karşılacak .

Sokağın köşesinde bir lokanta var .

Aç , susuz Asiye kararını vermiştir , karnını doyurabilmek için lokantaya girip ‘hırsızlık’ yapacaktır . 

Elini uzattığı yiyeceğe , lokantacının eli engel olacaktır .

Onu  ‘ namussuz hırsızı ‘ yakalamıştır lokantacı .

Affeetmeyecek , onu polise teslim edecek .

Hırsızlık affedilecek bir şey değil hem .

Çocuk Asiye yalvar yakar , lokantacıya dil dökecektir .

‘ Parasını öderim lütfen beni polise teslim etmeyin ‘

 Asiye’nin yüzünü tam karşıdan gören lokantacı , ondan faydalanabilirim düşüncesiyle onu sakinleştirmeye çalışacaktır .

‘Benimle ol polise vermem seni ‘ diyecektir .

Kızı yaşındaki çocuk Asiye’nin korkudan titreyişlerine hırsızlığı affetmeyen lokantacının tacizleri eşlik edecek , kızını okşayacak , onu kollarının arasına almaya çalışacaktır .

Asiye onun kızı yaşındadır evet , Asiye daha körpecik bebektir , cami avlusuna bırakılmış bir çocuktan farkı yoktur .

Masum Asiye bakkalcının elinden enkaza uğramış olarak çıkacaktır .

Kurtuluş yoktur .

Asiye annesinin kaderine adım adım yaklaşmıştır .

Or...pu olmak bir öte yakadır .

Adım atacak mı masum Asiye ?

Kararını vermiştir artık .

Madam Eleni’nin eline teslim edecektir kendini .

Göbekli yaşlı aşşağılık heriflerin koynunda yaşamın tüm ağrısını yaşayacaktır .

Alıştı artık , alıştırıldı , çocuk Asiye’yi öldürdü .

Ne olduğu belli olmayan , küf kokan koyunlarda sabahlayan Asiye , hastalığı kapaacaktır .

Kirlendiğini iliklerine kadar hisseden Asiye , sokak sokak annesini arayacaktır .

Ona ihtiyacı olduğunu hissedecek .

Yaşlanmış Zehra , tercih edilecek yaşı geçtikten sonra masum çocuk kızının aç sefil susuz geçen günlerinin benzerini yaşlı halinde yaşayacaktır . 

Eti para etmemektedir .

Kaderleri iç içe geçmiştir artık .

Hastalıklı Asiye , annesini bir Kerhane önünde dilenirken görmüştür .

Sarılmış , onun koynuna bırakmıştır tüm yorgunluğunu ...

İki kadın , iki satılık beden ...

Yeniden dirileceklerdir . Bu kez ipleri ellerine alacaklar bunun için savaşacaklardır .

Kendileri artık tercih edeceklerdir kimlerle koyun koyuna gireceklerini .

Annesi kızını satacaktır artık  , aracıları aradan çıkaracaktır .

Kendi işlerinin patronu olacaklar .

Ev kiraladılar .

Zengin müşterilerin biri girip biri çıkıyor .

İşler tıkırında yürüyecektir .

Zorluk çıkaran müşteriler olursa hadlerini bildirecek bir belalısı da olmuştur artık Asiye’nin .

Sokağın ötesinde nefes soluyan bir bela .

Bela dönüp kendilerine dönecek midir ?

Zengin evli bir müşteri aşıktır Asiye’ye .

Onunla başka bir eve taşınacaklardır .

Artık bu işleri bırakmak isteyecektir .

Hem zengin erkeğin de işine gelecektir .

Artık sadece ona satacaktır kendisini .

Tüm hazırlıklar tamamlanmıştır .

Çantalarını toplayıp , kapıda arabanın gelmesini bekliyorlar .

Sokağın köşesinden eve doğru bela yola çıkmıştır .

Onları kapıda gördüğünde çılgına döndü Asiye’nin belalısı .

Bağırış , çağırışlarla Zehra’ya ve Asiye’ye doğru ileri geri küfürlü konuştu .

Zengin müşteri buna kayıtsız kalamazdı .

Sonuçta koynuna aldığı kadınıydı Asiye , onun o hakaretleri işitmesine gönlü razı olmazdı .

Sırtı dönük belalının ensesine yumruğu indiren zengin erkek , büyük yanlışı yaptığını belalının ona yüzünü dönüp arka cebinden çıkardığı bıçakla anlamıştı  .

Zaman donuyordu Asiye için , hayalini kurduğu evi kuracak Zengin erkek , ölüme yakındı , belalısı soğukkanlılığı ve yediği yumruğun öfkesiyle Zengin erkeğin üzerine cullanıp , elindeki bıçağı göğsüne sapladı .

Zehra , dışarıda haykırıyor .

‘ Polis yok mu , polis yok mu ‘ 

Etraf sessiz , sese doğru gelen kimsenin olmadığını görünce , daha ilerilere doğru koşuyor , yardım istiyor .

Sesine karşılığı öteki mahallelerde yanıt alıyor .

Mahalle köşesinde bekleyen polis arabası , siren sesleriyle Asiye’nin evine doğru hızla gidiyor .

Belalı , Zengin erkeğin sıcak kanını üzerinde hissedince öldüğünü anlayıp , bu kez öfkesini Zehra’ya doğrultur . ‘ Kart or...pu seni . Seni de geberteceğim ‘ . Pantolonun arasına iliştirdiği silahı çıkarıp Zehra’ya doğru yöneltti  . Ona da acımadan ateşledi elindeki silahla . 

Sersemleşen belalı hışımla evden kaçtı .

Asiye kan revan evin içinde bir taraftan korkusuyla yüzleşiyor bir taraftan da zengin erkeğin kendisi ve annesi için satın alacağı ayrı ev için bankadan çektiği paranın köşede duran çantasına gözü düşüyor .

‘ herkes zaten öldü , çantayı siren sesleriyle eve doğru yaklaşan polislerden saklamalıyım ‘ düşüncesiyle ayağa kalkıp , çantayı evin içinde gizledi .

Asiye gözaltında .

Olayı tüm detayına kadar anlatan Asiye , masum olduğunu ıspatlamıştı Karakol komserine .

Mutlu hissediyordu ilk kez .

Çocukluğunun masumiyeti üzerine basıp sokakları arşınladı Asiye .

Asiye kurtulmuştu artık .

Yeni Asiyeler yaratacaktı ....

Vasıf Öngören’in bu trajik olay örgüsü , toplumsal gerçekliklerden demlenmektedir .

Genelevlerin devlet kurumu olarak sisteme kaydedildiği bir anakarada , geneleve düşürülecek kadınlara ihtiyaç vardır .

Kadın yoksa genelev de işlerliğini kaybedecektir .

Türkiye’de son resmi rakamlara göre kayıt altında olan 85 tane genelev vardır .

Merdiven altı çalışan , aile paravanı altında kurulan genelevlerin ise sayısı resmi rakamların çok daha ötesinde bir sayıya tekabül etmektedir .

Vakti zamanında Başbakan Süleyman Demirel’in genelevler üzerinden yaptığı konuşma hafızalardan silinmemiştir . 

Daha kibarca çevirirsek söylediğini ;

Genelevleri kapatırsak halimiz nece olur ?

Millet sonra ne eder ?

Asiye ve Zehra’nın yaşadıkları bir kader ise bu yaratılmış , kurgulanmış bir kaderdir .

Toplum ataerkildir .

Ataerkil toplumda kadının yegane görevi erkek ihtiyaçlarını giderme hizmetçiliğini yapmaktır . Kocası ölen bir kadının ‘geneleve düşmesi’ toplumsal gerçekliklerle doğrudan bağlantılıdır .

Çünkü Zehra sokaklarda rahatça dolaşamamaktadır . 

Kimsesiz Asiye fabrikada tacize uğramadan mesaiyi bitirememektedir .

Ataerkil toplum gücünden düşürülmüş , zayıflamış kadını görmeyiversin hemen bitiverir tepesinde . 

Karakterler üzerinden bir tahlile kalkışırsak daha gerçekçi sonuçlara ulaşabileceğiz .

Müdüre hanım , Asiye için çareyi evlilikte görmektedir .

Çünkü erkeğin himayesi altına girecektir böylece toplumda söz sahibi olan erkeğin güvencesinde olacaktır . İktisadi ifadeyle söylersek , Asiye’yi erkeğe sigortalandıracaktır .

Amca nişanın bozulmasını istiyor . Çünkü Asiye’nin başka sahibinin olduğunu öğrenmiştir .

Yeğen evliliğini gizleyip , Asiye’nin çaresizliğinden faydalanmaktadır .

Bakkalcı da bu zincirin halkasını oluşturmaktadır .

Aç , susuz çocuğu taciz edecektir . Taciz etmek , faydalanmak dışında aklına başka bir şey gelmemiştir .

Zengin müşteri , Asiye’nin bir çok sahibinin olmasından rahatsızdır , bunu değiştirmek istemektedir .

Özel mülkiyetine almak için girişimde bulunacaktır ama bunu canıyla ödeyecektir .

Mahallenin belalısı , himayesinde olan Asiye’nin bağımsızlığını hazmedemeyip cinnet geçirmesi zincirin son halkasını oluşturacaktır .

Asiye’nin yaşadıklarının öncesine dönersek aynı kurguyu Zehra’da da göreceğiz .

İşte kurgu burada hakikate dönüşmektedir .

Asiye  mi genelev’e düştü yoksa adım adım oraya itildi mi ?

Asiye’mi or...pulaştı , toplumun değerleri mi ?

Asıl kurtarılması gereken kimdir ?

Asiye’yi kurtarmak toplumu da kurtaracaktır .

Ya da toplumu kurtarmak için Asiye’ler tacize uğramayacaktır .